Aktualności Aktualności

Ochrona lasu

Ochrona lasu jest dziedziną nauki wykorzystującą praktyczną wiedzę leśną o sposobach, środkach i czynnościach mających na celu zapewnienie lasom bezpieczeństwa i stworzenia warunków do prawidłowego wzrostu i rozwoju. Zadaniem ochrony lasu, poza dokładnym poznaniem czynników chorobotwórczych, jest badanie przyczyn powstawania chorób lasu, opracowywanie sposobów likwidacji potencjalnych źródeł chorób lasu, prowadzenie profilaktyki i terapii leśnej.

Zagrożenia dla lasu możemy podzielić na:

•    Czynniki biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne);

Las jest stale zagrożony działaniem wielu szkodliwych owadów żerujących na liściach i w drewnie rosnących drzew.
Osłabione drzewa, które stały się celem ataków ze strony owadów i grzybów mogą w wyniku osłabionej odporności obumierać.
W dalszej kolejności martwe drewno jest zasiedlane przez kolejne grzyby patogeniczne i owady doprowadzające do jego uszkodzenia, co wyklucza możliwość wykorzystania takiego surowca w przemyśle.
Należy jednak pamiętać, że w lesie musi funkcjonować pewna ilość martwego drewna, które jest również miejscem rozwoju pożytecznych grzybów, owadów i mikroorganizmów, które są naszymi sprzymierzeńcami w walce o stan zdrowotny lasu.
Leśnicy tworzą miejsca, gdzie owady i grzyby mogą rozwijać się w martwym drewnie - ostoje ksylobiontów, czyli ostoje organizmów roślinnych i zwierzęcych związanych z rozkładającym się drewnem.
 Są to fragmenty drzewostanów, w których szczególnie są chronione drzewa martwe, ulegające naturalnemu procesowi rozkładu.
Zagrożenie dla lasu płynie również od znacznie większych jego mieszkańców takich jak jeleń, sarna czy dzik.
Zwierzęta te potrafią powodować bardzo poważne szkody w młodych uprawach leśnych szczególnie w okresie, gdy występuje niedobór w bazie pokarmowej, np. na przedwiośniu.
Zgryzanie pączków wierzchołkowych i osmykiwanie z kory młodych pędów przez jeleniowate, przyczynia się również do osłabienia odporności i obniżenia zdrowotności uszkodzonych drzew.
Zwierzęta doskonale wiedzą, że w pąkach i korze mogą znaleźć potrzebne im składniki pokarmowe i skrzętnie wykorzystują każdą okazję, aby uzupełnić ich braki.
Ochrona szczególnie młodych drzew przed jeleniami i sarnami jest bardzo mozolnym i długotrwałym procesem, w którym leśnicy wykorzystują różnego rodzaju środki zniechęcające zwierzęta do zgryzania młodych drzewek, jak również uniemożliwiające im wejście na teren gdzie został posadzony młody las.


   

•    Czynniki abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury);

Warunki atmosferyczne szczególnie te o dużym nasileniu i długotrwałym okresie oddziaływania również mogą powodować poważne straty w lesie.
Huraganowe wiatry potrafią doprowadzić do wywracania się całych połaci lasu, łamania gałęzi i drzew.
Obfite opady śniegu stanowią zagrożenia dla młodych drzewostanów, gdzie okiść śniegowa doprowadza do naginania młodych i wiotkich drzew pod ciężarem zalegającego na nich śniegu.
Wysokie i niskie temperatury niekorzystnie wpływają szczególnie na sadzonki posadzone w miejscu odnowienia lub zalesienia.
Długotrwała susza doprowadza do wysychania młodych sadzonek, a niskie temperatury przyczyniają się do ich przemarzania. 
Leśnicy nie mają możliwości wpływania na pogodę, ale mogą dostosować terminy prac hodowlanych tak, aby maksymalnie zabezpieczyć szczególnie młode pokolenie lasu przed skutkami oddziaływania czynników atmosferycznych.


•    Czynniki antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).

Zagrożenie dla lasu ze strony człowieka, czyli oddziaływanie antropogeniczne, może niekorzystnie wpływać na ekosystem leśny.
Może ono prowadzić do osłabienia drzewostanów, wzmożonego i masowego występowania chorób drzew i szkodliwych owadów, a nawet do ich zamierania.

Do podstawowych zagrożeń tego typu należą:

  • pożary lasu,
  • szkodnictwo leśne,
  • błędy gospodarki leśnej,

Duże monokulturowe połacie lasów iglastych położone w bezpośrednim sąsiedztwie infrastruktury drogowej i kolejowej narażone są na pożary, które stanowią jedno z największych zagrożeń dla ekosystemów leśnych.
Antropopresja również wpływa negatywnie na środowisko leśne, szczególnie w miejscach, które z powodu czynników biotycznych lub abiotycznych znacznie obniżyły jego zdrowotność.
Niekontrolowany ruch turystyczny może mieć negatywny wpływ na stan lasu, dlatego ważnym jest, aby go kanalizować poprzez wyznaczanie szlaków turystycznych, dróg udostępnionych dla ruchu pojazdów silnikowych, tworzenie legalnych pól i miejsc biwakowych, dających możliwość wypoczynku turystom przy jednoczesnej ochronie lasu.
Błędy gospodarki leśnej, to efekt niewłaściwego gospodarowania przez człowieka powodujący np. zakłócenie stosunków wodnych w ekosystemach leśnych, doprowadzanie do działania czynników erozyjnych na stromych zboczach i skarpach, błędy przy doborze odpowiednich gatunków drzew dla danego siedliska w procesie odnawiania lasu.   
Leśnicy muszą zachować szczególną czujność w dbałości o stan zdrowotny lasu.
Przeoczenie najmniejszych objawów mogących wskazywać na powstawanie zagrożeń, może nieść za sobą długotrwałe i nieodwracalne konsekwencje dla ekosystemów leśnych.
 

Czynniki biotyczne:


owady


zwierzęta

osmykiwanie młodych drzewek przez jeleniowate

***

Czynniki abiotyczne:


wiatrołomy

***

Czynniki antropogeniczne:


pożary lasu


zaśmiecanie lasu