Wydawca treści Wydawca treści

Urządzanie lasu

Gospodarka leśna w Lasach Państwowych prowadzona jest na podstawie planów urządzenia lasu, sporządzanych dla nadleśnictw na 10 lat. Wykonują je dla Lasów Państwowych specjalistyczne jednostki, m.in. Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej (BULiGL). Plany urządzenia lasu, po konsultacjach z udziałem społeczeństwa, są zatwierdzane decyzją Ministra Środowiska.

Celem planowania urządzeniowego jest opracowanie projektów planów urządzenia lasu zgodnie z wymaganiami przepisów prawa oraz trwale zrównoważonej gospodarki leśnej z odpowiednim uwzględnieniem oczekiwań społecznych w sprawie ochrony środowiska i racjonalnego gospodarowania zasobami. Zgodnie z Instrukcją urządzania lasu z 2011 r., cel ten osiągany jest poprzez realizację zadań planowania urządzeniowego, dotyczących szczególnie:

  1. Inwentaryzacji oraz oceny stanu lasu, w tym siedlisk i drzewostanów, wraz ze sporządzeniem syntetycznego opisu taksacyjnego poszczególnych wyłączeń taksacyjnych, a także wykonaniem odpowiednich zestawień zbiorczych;
  2. Rozpoznanie walorów przyrodniczych w lasach oraz określenia sposobów postępowania gospodarczego z uwzględnieniem potrzeb z zakresu ochrony przyrody;
  3. Rozpoznania podstawowych założeń polityki zagospodarowania przestrzennego regionu, dotyczących gospodarki leśnej i ochrony przyrody z uwzględnieniem regionalnych strategii rozwoju oraz regionalnych programów ochrony środowiska;
  4. Zebranie informacji w sprawie programu ochrony przyrody, w tym dotyczących obszaru Natura 2000, wraz z aktualizacją i weryfikacją dotychczasowego programu ochrony przyrody;
  5. Sformułowania celów, zasad i sposobów realizacji trwale zrównoważonej gospodarki leśnej;
  6. Przeprowadzeniu strategicznej oceny oddziaływania ustaleń planu urządzenia lasu na środowisko wraz z opracowaniem wymaganej prognozy;
  7. Rozpoznania ekonomicznych warunków gospodarki leśnej oraz określenia spodziewanych efektów ekonomicznych tej gospodarki w urządzanym nadleśnictwie;
  8. Określenie długo- i średniookresowych hodowlanych i technicznych celów gospodarki leśnej dla urządzanego obiektu, umożliwiających formułowanie celów doraźnych w poszczególnych drzewostanach;
  9. Projektowanie pożądanych typów drzewostanów oraz możliwie zróżnicowanej budowy lasu (wiekowej i przestrzennej);
  10. Ustalenie etatów cięć głównego użytkowania lasu (rębnego oraz przedrębnego);
  11. Projektowania odnowień, zalesień oraz zadań z zakresu pielęgnowania lasu;
  12. Określenie kierunkowych zadań z zakresu ochrony lasu, w tym ochrony przeciwpożarowej;
  13. Określenie kierunkowych zadań z zakresu gospodarki łowieckiej w lasach;
  14. Określenie potrzeb w zakresie remontów i budowy infrastruktury technicznej, w tym dotyczących turystyki i rekreacji (bez szczegółowych projektów);
  15. Zobrazowania przestrzennego, w formie odpowiednich map, podstawowych danych o urządzanym obiekcie, dotyczących szczególnie: obszarów chronionych i funkcji lasu, wyników inwentaryzacji oraz wybranych zadań gospodarki leśnej;
  16. Sporządzenie ogólnego opisu lasów, zawierającego m.in.: ogólna charakterystykę urządzanego obiektu, analizę gospodarki leśnej za okres obowiązywania dotychczasowego planu urządzenia lasu, analizę stanu zasobów drzewnych wraz z określeniem kierunku ich rozwoju oraz pożądanego stanu, cele gospodarki przyszłej, program ochrony przyrody, zestawienia przewidywanych zadań (obligatoryjnych oraz fakultatywnych, zwanych dalej wskazaniami) oraz prognozę stanu zasobów drzewnych na koniec planowanego okresu planistycznego.

Powierzchnia ogólna gruntów Nadleśnictwa Płytnica wynosi 16728,40 ha, w tym:

- grunty leśne zalesione                              –       15701,87 ha,

- grunty leśne niezalesione                        –           176,95 ha,

- grunty związane z gospodarką leśną     –           475,02 ha,

- grunty nieleśne                                          –           374,56 ha,

 

Grupa funkcji

Nadleśnictwo Płytnica

 
 

ha

%

 

1

2

3

 

I. LASY REZERWATOWE

872,60

5,5

 

II. LASY OCHRONNE

1511,40

9,5

 

Lasy glebochronne; wodochronne

56,49

0,4

 

Lasy wodochronne;

1103,31

6,9

 

Lasy stanowiące cenne fragmenty rodzimej przyrody; wodochronne

139,01

0,9

 

Lasy stanowiące drzewostany nasienne;

4,32

0,0

 

Lasy stanowiące ostoje zwierząt podlegających ochronie gatunkowej;

133,02

0,8

 

Lasy położone w granicach administracyjnych miast.

75,25

0,5

 

III. LASY GOSPODARCZE

13494,82

85,0

 

OGÓŁEM

15878,82

100,0

 

 

Porównanie wybranych cech taksacyjnych drzewostanów.

 

Obszar

Średni wiek

(lat)

Przeciętna

zasobność

(m3/ha)

Przeciętny

przyrost

(m3/ha)

Udział % siedlisk borowych

Powierzchnio

wy udział % gatunków iglastych

1

2

3

4

5

6

Nadleśnictwo Płytnica

57

268

4,70

92,3

96,5

RDLP Piła
(stan na 1.01.2012 r.)

57

232

4,10

79,1

88,2

PGL Lasy Państwowe
(stan na 1.01.2012 r.)

62

257

4,10

51,0

76,8

 

 

Lesistość

Lesistość w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Płytnica wynosi 69,3%. Pozostałą powierzchnię terytorialnego zasięgu Nadleśnictwa stanowią głównie użytki rolne oraz w mniejszym stopniu – nieużytki, użytki ekologiczne, grunty pod wodami, grunty zabudowane i zurbanizowane, grunty zadrzewione i zakrzewione oraz tereny różne.

Dominujące funkcje lasu

Gatunki panujące.

W Nadleśnictwie Płytnica zdecydowanie przeważają drzewostany jednopiętrowe, zajmujące 98,8% powierzchni. Drzewostany dwupiętrowe występują nielicznie (0,2%), a drzewostany  trzypiętrowe i o budowie przerębowej nie występują wcale. Udział drzewostanów w KO i KDO wynosi 1,0%.

Ocena możliwości produkcyjnych lasu.

Struktura gatunkowa drzewostanów

Zestawienie powierzchni i miąższości drzewostanów wg panujących gatunków drzew.

 

Gatunek

NADLEŚNICTWO

Powierzchnia 

Miąższość

ha

%

m3

%

1

2

3

4

5

So

        15078,62

    96,03

    4081044

      96,47

Soc

0,77

0,00

155

0,00

Md

35,59

0,23

4730

0,11

Św

41,46

0,26

11865

0,28

Bk

56,68

0,36

14422

0,34

Db

40,23

0,26

9615

0,23

Dbs

1,19

0,01

35

0,00

Dbb

35,58

0,23

492

0,01

Dbc

1,43

0,01

120

0,00

Brz

167,73

1,07

44078

1,04

Ol

229,72

1,46

61850

1,46

Ols

4,54

0,03

755

 

Ak

8,33

0,05

1500

 

Razem

15701,87

100,00

4230661

100,00

Grunty niezalesione

176,95

x

2848

x

     Ogółem

15878,82

x

4233509

x

 

 

Struktura wiekowa.

 

Formy aktualnego stanu siedlisk.

W Nadleśnictwie Płytnica dominują siedliska w stanie naturalnym i zbliżonym do naturalnego (59,0%). Siedliska zniekształcone zajmują 6436,16 ha (41,0%). Zdecydowana większość siedlisk zniekształconych (65,9%) to siedliska na glebach porolnych. W pozostałych przypadkach przyczyną zniekształcenia były drzewostany niedostosowane do warunków siedliskowych i niekorzystne procesy glebotwórcze.

 


Polecane artykuły Polecane artykuły

Powrót

Ochrona lasu

Ochrona lasu

Ochrona lasu jest dziedziną nauki wykorzystującą praktyczną wiedzę leśną o sposobach, środkach i czynnościach mających na celu zapewnienie lasom bezpieczeństwa i stworzenia warunków do prawidłowego wzrostu i rozwoju. Zadaniem ochrony lasu, poza dokładnym poznaniem czynników chorobotwórczych, jest badanie przyczyn powstawania chorób lasu, opracowywanie sposobów likwidacji potencjalnych źródeł chorób lasu, prowadzenie profilaktyki i terapii leśnej.

Zagrożenia dla lasu możemy podzielić na:

•    Czynniki biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne);

Las jest stale zagrożony działaniem wielu szkodliwych owadów żerujących na liściach i w drewnie rosnących drzew.
Osłabione drzewa, które stały się celem ataków ze strony owadów i grzybów mogą w wyniku osłabionej odporności obumierać.
W dalszej kolejności martwe drewno jest zasiedlane przez kolejne grzyby patogeniczne i owady doprowadzające do jego uszkodzenia, co wyklucza możliwość wykorzystania takiego surowca w przemyśle.
Należy jednak pamiętać, że w lesie musi funkcjonować pewna ilość martwego drewna, które jest również miejscem rozwoju pożytecznych grzybów, owadów i mikroorganizmów, które są naszymi sprzymierzeńcami w walce o stan zdrowotny lasu.
Leśnicy tworzą miejsca, gdzie owady i grzyby mogą rozwijać się w martwym drewnie - ostoje ksylobiontów, czyli ostoje organizmów roślinnych i zwierzęcych związanych z rozkładającym się drewnem.
 Są to fragmenty drzewostanów, w których szczególnie są chronione drzewa martwe, ulegające naturalnemu procesowi rozkładu.
Zagrożenie dla lasu płynie również od znacznie większych jego mieszkańców takich jak jeleń, sarna czy dzik.
Zwierzęta te potrafią powodować bardzo poważne szkody w młodych uprawach leśnych szczególnie w okresie, gdy występuje niedobór w bazie pokarmowej, np. na przedwiośniu.
Zgryzanie pączków wierzchołkowych i osmykiwanie z kory młodych pędów przez jeleniowate, przyczynia się również do osłabienia odporności i obniżenia zdrowotności uszkodzonych drzew.
Zwierzęta doskonale wiedzą, że w pąkach i korze mogą znaleźć potrzebne im składniki pokarmowe i skrzętnie wykorzystują każdą okazję, aby uzupełnić ich braki.
Ochrona szczególnie młodych drzew przed jeleniami i sarnami jest bardzo mozolnym i długotrwałym procesem, w którym leśnicy wykorzystują różnego rodzaju środki zniechęcające zwierzęta do zgryzania młodych drzewek, jak również uniemożliwiające im wejście na teren gdzie został posadzony młody las.


   

•    Czynniki abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury);

Warunki atmosferyczne szczególnie te o dużym nasileniu i długotrwałym okresie oddziaływania również mogą powodować poważne straty w lesie.
Huraganowe wiatry potrafią doprowadzić do wywracania się całych połaci lasu, łamania gałęzi i drzew.
Obfite opady śniegu stanowią zagrożenia dla młodych drzewostanów, gdzie okiść śniegowa doprowadza do naginania młodych i wiotkich drzew pod ciężarem zalegającego na nich śniegu.
Wysokie i niskie temperatury niekorzystnie wpływają szczególnie na sadzonki posadzone w miejscu odnowienia lub zalesienia.
Długotrwała susza doprowadza do wysychania młodych sadzonek, a niskie temperatury przyczyniają się do ich przemarzania. 
Leśnicy nie mają możliwości wpływania na pogodę, ale mogą dostosować terminy prac hodowlanych tak, aby maksymalnie zabezpieczyć szczególnie młode pokolenie lasu przed skutkami oddziaływania czynników atmosferycznych.


•    Czynniki antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).

Zagrożenie dla lasu ze strony człowieka, czyli oddziaływanie antropogeniczne, może niekorzystnie wpływać na ekosystem leśny.
Może ono prowadzić do osłabienia drzewostanów, wzmożonego i masowego występowania chorób drzew i szkodliwych owadów, a nawet do ich zamierania.

Do podstawowych zagrożeń tego typu należą:

  • pożary lasu,
  • szkodnictwo leśne,
  • błędy gospodarki leśnej,

Duże monokulturowe połacie lasów iglastych położone w bezpośrednim sąsiedztwie infrastruktury drogowej i kolejowej narażone są na pożary, które stanowią jedno z największych zagrożeń dla ekosystemów leśnych.
Antropopresja również wpływa negatywnie na środowisko leśne, szczególnie w miejscach, które z powodu czynników biotycznych lub abiotycznych znacznie obniżyły jego zdrowotność.
Niekontrolowany ruch turystyczny może mieć negatywny wpływ na stan lasu, dlatego ważnym jest, aby go kanalizować poprzez wyznaczanie szlaków turystycznych, dróg udostępnionych dla ruchu pojazdów silnikowych, tworzenie legalnych pól i miejsc biwakowych, dających możliwość wypoczynku turystom przy jednoczesnej ochronie lasu.
Błędy gospodarki leśnej, to efekt niewłaściwego gospodarowania przez człowieka powodujący np. zakłócenie stosunków wodnych w ekosystemach leśnych, doprowadzanie do działania czynników erozyjnych na stromych zboczach i skarpach, błędy przy doborze odpowiednich gatunków drzew dla danego siedliska w procesie odnawiania lasu.   
Leśnicy muszą zachować szczególną czujność w dbałości o stan zdrowotny lasu.
Przeoczenie najmniejszych objawów mogących wskazywać na powstawanie zagrożeń, może nieść za sobą długotrwałe i nieodwracalne konsekwencje dla ekosystemów leśnych.
 

Czynniki biotyczne:


owady


zwierzęta

osmykiwanie młodych drzewek przez jeleniowate

***

Czynniki abiotyczne:


wiatrołomy

***

Czynniki antropogeniczne:


pożary lasu


zaśmiecanie lasu