Wydawca treści Wydawca treści

Pomniki przyrody

Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.

Na gruntach zarządzanych przez Nadleśnictwo Płytnica do pomników przyrody zaliczono 26 drzew.

L.p.

położenie

gatunek

wiek

obwód

pnia [cm]

wysokosć

[m]

podstawa prawna

utworzenia

Województwo

 leśnictwo

oddział

pododdział

1

Leśnictwo

Smolary

11 d

Dąb

szypułkowy

470

630

23

Rozp. Wojewody Pilskiego

nr 14/98 z dnia 13.10.98 r.

wielkopolskie

2

Leśnictwo

Zagórze

262 a

Buk

zwyczajny

220

351

28

Rozp. Wojewody Pilskiego

nr 6/92 z dnia 31.12.92 r.

wielkopolskie

3

Leśnictwo

Zagórze

263 a

Buk

zwyczajny

220

395

346

26

25

Rozp. Wojewody Pilskiego

nr 64/92 z dnia 31.12.92 r.

wielkopolskie

4

Leśnictwo

Piaski

172 f

Sosna

zwyczajna

180

290

28

uchwała rady gminy

nr 117/2004

wielkopolskie

Sosna

zwyczajna

300

27

uchwała rady gminy

nr 117/2004

wielkopolskie

Sosna

zwyczajna

320

29

uchwała rady gminy

nr 117/2004

wielkopolskie

Sosna

zwyczajna

złamane

drzewo

uchwała rady gminy

nr 117/2004

wielkopolskie

5

Leśnictwo

Piaski

32 i

Buk

zwyczajny

180

340

23

uchwała rady gminy

nr 117/2004

wielkopolskie

6

Leśnictwo

Struga

552 a

Wiąz

pospolity

156

282

30

Uchwał

nr XXV/157/2005 Rady Gminy

w Tarnówce z dnia 30.11.2005

wielkopolskie

7

Leśnictwo

Struga

552 a

Świerk

pospolity

156

302

35

Uchwał

nr XXV/157/2005 Rady Gminy

w Tarnówce z dnia 30.11.2005

wielkopolskie

8

Leśnictwo

Struga

550 k

Grab

zwyczajny

125

240

20

Uchwał

nr XXV/157/2005 Rady Gminy

w Tarnówce z dnia 30.11.2005

wielkopolskie

9

Leśnictwo

Struga

550 k

Buk

zwyczajny

125

310

20

Uchwał

nr XXV/157/2005 Rady Gminy

w Tarnówce z dnia 30.11.2005

wielkopolskie

10

Leśnictwo

Głowaczewo

624 k

Sosna

zwyczajna

118

332

 

Uchwała

nr XLVI/485/2022 Rady Gminy

Szydłowo z dnia 25.03.2022

wielkopolskie

11

Leśnictwo

Głowaczewo

624 k

Sosna

zwyczajna

118

252

 

Uchwała

nr XLVI/485/2022 Rady Gminy

Szydłowo z dnia 25.03.2022

wielkopolskie

12

Leśnictwo

Głowaczewo

624 k

Sosna

zwyczajna

118

340

 

Uchwała

nr XLVI/485/2022Rady Gminy

Szydłowo z dnia 25.03.2022

wielkopolskie

13

Leśnictwo

Maliny

92 j

Klon

zwyczajny

150

300

23

Rozp. Wojewody Pilskiego

nr 14/98 z dnia 13.10.98 r.

zachodniopomorskie

14

Leśnictwo

Maliny

92 j

Dąb

szypułkowy

410

543

14

Rozp. Wojewody Pilskiego

nr 14/98 z dnia 13.10.98 r.

zachodniopomorskie

15

Leśnictwo

Maliny

93 a

Sosna

zwyczajna

150

182

207

20

25

Rozp. Wojewody Pilskiego

nr 14/98 z dnia 13.10.98 r.

zachodniopomorskie

16

Leśnictwo

Ostrowiec

213 j

Świerk

pospolity

140

279

27

Rozp. Wojewody Pilskiego

nr 14/98 z dnia 13.10.98 r.

zachodniopomorskie

17

Leśnictwo

Ostrowiec

196 i

Czeremcha

amerykańska

75

230

22

Uchwała Rady Gminy w Wałczu

nr XXIX/142/2005

zachodniopomorskie

18

Leśnictwo

Piaski

129 d

Dąb

szypułkowy

320

487

22

Rozp. Wojewody Pilskiego

nr 14/98 z dnia 13.10.98 r.

zachodniopomorskie

19

Leśnictwo

Ostrowiec

387 d

Dąb

szypułkowy

162

295

20

Uchwła nr XXIX/177/2017

Rady Gminy Wałcz

zachodniopomorskie

20

Leśnictwo

Ostrowiec

387 d

Dąb

szypułkowy

162

325

20

Uchwła nr XXIX/177/2017

Rady Gminy Wałcz

zachodniopomorskie

21

Leśnictwo

Ostrowiec

309 c

Świerk

pospolity

112

260

30

Uchwła nr XXIX/177/2017

Rady Gminy Wałcz

zachodniopomorskie

22

Leśnictwo

Ostrowiec

309 c

Świerk

pospolity

112

310

30

Uchwła nr XXIX/177/2017

Rady Gminy Wałcz

zachodniopomorskie

23

Leśnictwo

Ostrowiec

309 c

Świerk

pospolity

112

280

30

Uchwła nr XXIX/177/2017

Rady Gminy Wałcz

zachodniopomorskie

 

 


Obszar Natura 2000

Obszar Natura 2000 – obszar specjalnej ochrony ptaków, specjalny obszar ochrony siedlisk lub obszar mający znaczenie dla Wspólnoty, utworzony w celu ochrony populacji dziko występujących ptaków lub siedlisk przyrodniczych lub gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty.

Obszary Natura 2000 powstają we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej, tworząc Europejską Sieć Ekologiczną obszarów ochrony Natura 2000.
Głównym celem funkcjonowania Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 jest zachowanie określonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków, które uważa się za cenne i zagrożone w skali całej Europy. Drugim jej celem jest ochrona różnorodności biologicznej. Podstawą funkcjonowania programu są dwie unijne dyrektywy:

Dyrektywa Ptasia (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa – wcześniej Dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dziko żyjących ptaków) – określa kryteria do wyznaczania ostoi dla gatunków ptaków zagrożonych wyginięciem;
   
Dyrektywa Siedliskowa (Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory) – ustala zasady ochrony pozostałych gatunków zwierząt, a także roślin i siedlisk przyrodniczych oraz procedury ochrony obszarów szczególnie wrażliwych przyrodniczo.

W myśl wyżej przedstawionych aktów prawa, każdy kraj członkowski Unii Europejskiej ma obowiązek zapewnić siedliskom przyrodniczym i gatunkom wymienionym w załącznikach dyrektywy siedliskowej i ptasiej warunki sprzyjające ochronie, lub zadbać o odtworzenie ich dobrego stanu, m.in. poprzez wyznaczenie i objęcie ochroną obszarów, na których te siedliska i gatunki występują.
Dyrektywy wyznaczają dwa typy obszarów:

  • obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO),
  • obszary mające znaczenie dla Wspólnoty (OZW) / specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO).


Obszary specjalnej ochrony ptaków są wyznaczane do ochrony populacji dziko występujących ptaków jednego lub wielu gatunków. Określane są one indywidualnie przez każde państwo, Komisja Europejska sprawdza jedynie czy krajowa sieć obszarów uwzględnia wszystkie istotne ostoje ptaków w danym kraju, czy wyznaczone obszary stanowią spójną całość.
W przypadku specjalnych obszarów ochrony siedlisk, każde państwo członkowskie opracowuje i przedstawia Komisji Europejskiej listę leżących na jego terytorium obszarów najcenniejszych pod względem przyrodniczym, odpowiadających gatunkowo i siedliskowo wymogom zawartym w Dyrektywie Siedliskowej. Po przedłożeniu listy, obszary są wartościowane i selekcjonowane. Kluczowym elementem tej procedury jest Seminarium Biogeograficzne, podczas którego ocenia się kompletność sieci dla każdego z gatunków i siedlisk będących przedmiotami ochrony. Następnie Komisja Europejska zatwierdza w drodze decyzji obszary jako „obszary mające znaczenie dla Wspólnoty – OZW". Od tego momentu nabierają one status obszarów Natura 2000 i podlegają ochronie w ramach prawa wspólnotowego.
Według stanu na 01.01.2014 r. w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Płytnica występują następujące obszary Natura 2000:

  • obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO):

     - PLB300012 „Puszcza nad Gwdą"

  • obszary mające znaczenie dla Wspólnoty (OZW):

     - PLH300017 „Dolina Rurzycy".

Lp. Kod obszaru Nazwa obszaru Powierzchnia całkowita (ha) Powierzchnia w zasiegu nadleśnictwa (ha)
Obszar Specjalnej Ochrony Pataków (OSO) Natura 2000
1. PLB300012 Puszcza nad Gwdą 7 7678.90 1 6499.26
Obszar Specjalnej Ochrony Siedlisk (SOO) Natura 2000
2. PLH300017 Dolina Rurzycy 1 766.00 964.63


 PLB300012 „Puszcza nad Gwdą"

Powierzchnia całego obszaru wynosi 77678,90 ha. Puszcza nad Gwdą jest to rozległy kompleks leśny obejmujący w większości bory sosnowe, a na dnie i zboczach dolin - lasy liściaste i mieszane. Charakteryzuje się urozmaiconą rzeźbą terenu, przyczyniającą się do zróżnicowania siedlisk. Bogactwo jezior, głównie eutroficznych, ale również mezotroficznych i dystroficznych z cennymi gatunkami i zbiorowiskami roślinnymi, o powierzchni od kilku do kilkuset ha. W obniżeniach terenu i wzdłuż rzek występują torfowiska zasadowe, nakredowe, przejściowe i zdegradowane torfowiska wysokie oraz inne tereny podmokłe. Częste jest występowanie dobrze wykształconych rozległych kompleksów źródliskowych ze specyficzną szatą roślinną. Jest to obszar źródliskowy kilku rzek. W obrębie ostoi znajdują się także połacie łąk kośnych. Pola orne mają niewielki udział powierzchniowy.
W zasięgu Nadleśnictwa obszar obejmuje 18603,65 ha, czyli 24,0% ogólnej powierzchni OSO, w tym grunty zarządzane przez Nadleśnictwo - 16499,26 ha (98,6% powierzchni Nadleśnictwa). Udział poszczególnych kategorii w gruntach Nadleśnictwa przedstawia się następująco:
 

  ● grunty leśne zalesione i niezalesione 15661,80 ha
  ● grunty związane z gospodarką leśną 472,38 ha
  ● grunty nieleśne 365,08 ha


W Nadleśnictwie obszar obejmuje oddziały: 1-260; 261a-f,k,l,~b,~c; 262-315; 316a-k,~f-~h; 317-332; 333a,b,~a-~d; 334-398; 399a-i,k,~a-~c; 401-486; 491-574; 576-612; 613a-k,~a-~d,~g-~j,~l; 614-631.
W ostoi występuje co najmniej 27 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, z tego 21 to gatunki lęgowe bądź prawdopodobnie lęgowe, co najmniej 10 to gatunki z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). Obszar jest bardzo ważną ostoją lelka, lerki i włochatki. W okresie lęgowym obszar zasiedla nie mniej niż 1% populacji krajowej następujących gatunków ptaków: gągoł, włochatka, kania czarna (PCK), kania ruda (PCK), lelek, lerka, puchacz (PCK) i rybołów (PCK).

  PLH300017 „Dolina Rurzycy"

Obszar położony jest w środku Nadleśnictwa, wzdłuż rzeki Rurzycy. Zajmuje powierzchnię 1766,00 ha, w tym w zasięgu Nadleśnictwa 1185,20 ha. Powierzchnia gruntów zarządzanych przez Nadleśnictwo wynosi 964,63 ha w tym:
 

  ● grunty leśne zalesione i niezalesione 895,41 ha
  ● grunty związane z gospodarką leśną 24,85 ha
  ● grunty nieleśne 44,37 ha


Grunty zarządzane przez Nadleśnictwo położone są w oddziałach: 32; 33; 128; 129; 130a,b,d-i,~a-~c; 171-173; 174a,b.~a,~b; 235c-j,~d,~f; 236-238; 291c,~d; 292; 293; 360d-g,~g; 361d-g,~g; 362-364; 365a-d,~c,~d; 366a-i,~f-~i; 424-426; 470; 471;
472a,b,h,~a-~c; 506c-h; 507-509; 510a-h,~b; 511a-c,~a; 512a,c,~f,~g; 533; 534; 562g,h; 563c-i,~a,~c,~d; 564-566; 587a-h,~a-~d,~g,~h; 588-591.

Obszar obejmuje dolinę rzeki Rurzycy, która wypływa z jeziora Krąpsko Małe (Nadleśnictwo Jastrowie) i płynie malowniczą, głęboko wciętą doliną, po czym wpada do rzeki Gwdy. Jej długość wynosi 25 km. Teren ten jest rynną odpływową dawnych wód lodowcowych, wypełnioną torfami oraz mułami i piaskami jeziornymi, w której znajduje się sześć jezior polodowcowych połączonych rzeką Rurzycą. Obszar w większości porośnięty jest przez lasy iglaste i naturalne lasy mieszane na stromych zboczach doliny oraz źródliskowe olszyny. Tylko niewielkie fragmenty obszaru zajęte są przez łąki i inne tereny otwarte.
Obszar wyróżnia się kompleksem unikalnych, doskonale zachowanych źródlisk i torfowisk niskich, bogactwem flory i rzadkich fitocenoz torfotwórczych.
Główne zagrożenie dla obszaru stanowić może zarastanie torfowisk i wilgotnych łąk oraz zmiana stosunków wodnych.
W SDF-ie dla obszaru odnotowano 12 rodzajów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej, w tym 11 o znaczeniu ogólnym, jeden gatunek płaza (Kumak nizinny), 3 gatunki bezkręgowców (Poczwarówka zwężona, Poczwarówka jajowata, Czerwończyk nieparek) oraz 1 gatunek rośliny (Lipiennik Loesela) z Załącznika II do ww. Dyrektywy, o znaczeniu ogólnym. Tak więc zarówno siedliska, bezkręgowce jak i roślina stanowią dla tego obszaru przedmioty ochrony.


 


Obszar chronionego krajobrazu

Obszar chronionego krajobrazu obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych.

W zasięgu Nadleśnictwa Płytnica zlokalizowany jest jeden obszar chronionego krajobrazu „Pojezierze Wałeckie i Dolina Gwdy".

Obszar ten utworzono Uchwałą Nr IX/56/89 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Pile z dnia 31 maja 1989 r. (Dz. Urz. Woj. Pilskiego Nr 11/89 poz.95) potwierdzoną Rozporządzeniem Nr 5/98 Wojewody Pilskiego z dnia 15 maja 1998 r. (Dz. Urz. Woj. Pilskiego Nr 13/98 poz. 83), obowiązujące dla obszaru w województwie wielkopolskim. Obecnie obowiązującym aktem prawnym dla obszaru w województwie zachodniopomorskim jest Uchwała Nr XXXII/376/9 Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 15 września 2009 w sprawie obszarów chronionego krajobrazu (Dz. Urz. Woj. Zach. Nr 66, poz. 1804 ze zmianami).

Obszar położony jest na terenie województw: wielkopolskiego (58375 ha) i zachodnio-pomorskiego (35535 ha), w powiatach: pilskim (gmina Szydłowo), złotowskim (gmina Jastrowie) oraz wałeckim (Miasto Wałcz, gmina Wałcz). Łączna powierzchnia obszaru wynosi 93910 ha.

W zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Płytnica znajduje się ok. 21,0% powierzchni obszaru, to jest 19 685,02 ha, w tym na gruntach Nadleśnictwa 16 461,34 ha. Z gruntów Nadleśnictwa tylko oddziały 195-197; 333; 384j,k; 399g-k; 400; 484c-i,~a-~c; 485-490 nie leżą w zasięgu obszaru. „Pojezierze Wałeckie i Dolina Gwdy" jest mozaiką siedlisk, biotopów i ekosystemów o bardzo dużych walorach przyrodniczych. Charakteryzuję się wysoką lesistością i średnim udziałem wód. Zajmuje obszar mareny dennej oraz teren sandru rozcięty dwoma rynnami. Występują tu ubogie i żyzne buczyny, kwaśne dąbrowy, bory sosnowe, łęgi olszowo-jesionowe, bagienne olsy wokół jezior i grądy. W jego obrębie położone są doliny rzek składające się na zlewnię Gwdy wraz ze wszystkimi jeziorami rynnowymi. Flora roślin naczyniowych odznacza się znacznym udziałem gatunków rzadkich i zagrożonych takich jak: bagnica torfowa, cis pospolity, czermień błotna, fiołek przedziwny, modrzewnica europejska, storczyk plamisty, pływacz drobny, narecznica grzebieniasta, rosiczka długolistna, rosiczka okrągłolistna, rosiczka pośrednia, widłak spłaszczony, wilczomlecz błotny, wełnianka wąskolistna, żurawina błotna.

Duża liczba jezior oraz cieków wodnych i rowów melioracyjnych sprzyja rozwojowi fauny wodnej i wodno-błotnej. Obszar ten, z uwagi na ukształtowanie terenu i specyficzny typ wód związanych z głębokimi, zimnymi jeziorami, a także rzekami o szybkim i dobrze natlenionym nurcie jest po części zbliżony do obszarów podgórskich. Zlokalizowane są tu miejsca lęgowe i siedliska rzadkich gatunków zwierząt, m. in.: tracza nurogęsi, bielika, orlika krzykliwego oraz miejsca zlotów i przelotów żurawi, gęsi i kaczek. Bardzo dobre warunki do życia znalazł tutaj bóbr, o czym świadczy jego liczebność i areał występowania.

Zestawienie powierzchni OChK „Pojezierze Wałeckie i Dolina Gwdy" w Nadleśnictwie Płytnica.
 

Nazwa

Obszar Chronionego Krajobrazu w zasięgu nadleśnictwa

Obszar Chronionego Krajobrazu na gruntach nadleśnictwa

Powierzchnia ogólna

Powierzchnia leśna

Powierzchnia nieleśna

Powierzchnia (ha)

Pojezierze Wałeckie i Dolina Gwdy

19 685.02

1 6382.34

1 6019.68

362.66

 

 

 

 


Rezerwaty przyrody

Rezerwat przyrody obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi.

***
 

Rezerwat Przyrody Smolary

Rezerwat położony jest w województwie wielkopolskim, powiecie pilskim, gminie Szydłowo, leśnictwie Głowaczewo w oddziałach 565, 566, 589, 590, 591.
Uznany został Zarządzeniem Ministra OŚZNiL z dnia 26.11.1990 r. (MP z 1990 Nr 48, poz. 366) oraz Obwieszczeniem Wojewody Wielkopolskiego z dnia 04.10.2001 r. w sprawie ogłoszenia wykazu rezerwatów przyrody utworzonych do dnia 31.12.1998 r. (D.U. Woj. Wielkopolskiego Nr 123, poz. 2401).
Powierzchnia rezerwatu wynosi 143,11 ha, w tym:

  ● grunty zalesione i niezalesione 124,61 ha
  ● grunty związane z gospodarką leśną 3,47 ha
  ● grunty nieleśne 15,03 ha

 

Wiele osobliwości florystycznych czyni ten rezerwat atrakcyjnym dla badań naukowych.

Celem ochrony jest zachowanie naturalnej roślinności torfowiskowej mechowisk, obfitującej w rzadkie gatunki mszaków.
W krajowym systemie ochrony przyrody jest to jeden z ciekawszych rezerwatów na Pomorzu.
Występują tu fitocenozy bardzo rzadkie w skali całego kraju, zagrożone wyginięciem, bądź godne ochrony ze względu na występowanie w nich licznych osobliwości florystycznych.
Jest tu przykład rozwijającego się dynamicznie w basenie pojeziernym torfowiska, które głównie jest opanowane przez mszaki, torfowce i wątrobowce.

Według Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie rodzajów, typów i podtypów rezerwatów przyrody (Dz. U. Nr 60, poz. 533), rezerwat został zaliczony do:

I. Rodzaj rezerwatu - torfowiskowy (T);

II. Typ i podtyp rezerwatu:
a) ze względu na dominujący przedmiot ochrony:
- typ: biocenotyczny i fizjocenotyczny (PBf);
- podtyp: biocenoz naturalnych i półnaturalnych (bp);
b) ze względu na główny typ ekosystemu:
- typ: torfowiskowy (bagienny) (ET);
- podtyp: torfowisk przejściowych (tp).

Dla rezerwatu określone zostały zadania ochronne na lata 2015-2020. Zarządzenie Nr 35/2015 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu z dnia 31 grudnia 2015 r. w sprawie ustanowienia zadań ochronnych dla rezerwatu przyrody „Smolary".

***
 

Rezerwat Przyrody Dolina Rurzycy

Rezerwat położony jest w województwie zachodniopomorskim, powiecie wałeckim, gminie Wałcz, na gruntach Nadleśnictwa Płytnica oraz gruntach innej własności (ANR i ZZMiUW). Uznany został Rozporządzeniem Nr 13/2005 Woj. Zachodniopomorskiego z dnia 14 lipca 2005 r. (D.U. Woj. Zachodniopomorskiego Nr 59, poz. 1325).
Łączna powierzchnia rezerwatu wynosi 554,68 ha, w tym na gruntach Nadleśnictwa Płytnica 340,20 ha. W Nadleśnictwie Płytnica obejmuje fragmenty leśnictw Piaski, Głowaczewo i Wrzosy, oddziały: 33, 129, 130a,b,d-g,i,~a-~c, 173, 174a,b,~a,~b, 237, 238, 293, 363, 364, 365a-d,~c,~d, 366a-i,~f-~i, 426, 472a,b,h, ~a-~c, 509, 510a-h,~a,~b, 511a-c,~a, 512a,c,~f,~g.

Udział poszczególnych kategorii gruntów przedstawia się następująco:

  ● grunty zalesione i niezalesione 326,41 ha
  ● grunty związane z gospodarką leśną 6,06 ha
  ● grunty nieleśne 7,73 ha


Ponadto rezerwat obejmuje jeziora: Krępsko Górne, Krępsko Średnie i Dąb o łącznej powierzchni 205,68 ha (grunty ANR) oraz część rzeki Rurzyca o powierzchni 8,80 ha (grunty ZZMiUW).
Według Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie rodzajów, typów i podtypów rezerwatów przyrody (Dz. U. Nr 60, poz. 533), rezerwat został zaliczony do:

I. Rodzaj rezerwatu - krajobrazowy (K);

II. Typ i podtyp rezerwatu:
a) ze względu na dominujący przedmiot ochrony:
- typ: krajobrazów (PKr);
- podtyp: krajobrazów naturalnych (kn);
b) ze względu na główny typ ekosystemu:
- typ: różnych ekosystemów (EE);
- podtyp: mozaiki różnych ekosystemów (me).

Rezerwat utworzono w celu zachowania cennych zbiorowisk roślinnych, rzadkich i chronionych gatunków roślin i zwierząt oraz unikatowych krajobrazów przyrody wraz z urozmaiconą rzeźbą terenu, tj. naturalnych lasów rosnących na stromych zboczach, czystych jezior tworzących długie ciągi rynien oraz pagórkowatego terenu z meandrującą rzeką w głębokiej dolinie.
W celu zabezpieczenia rezerwatu przed zagrożeniami zewnętrznymi wyznaczono otulinę, która zlokalizowana jest w następujących oddziałach: 34, 41, 42, 130c,h,~d-~g, 131, 174c-j,~c,~d, 175, 239, 294, 295, 365f,g,~a,~b, 366j-l,~a-~d, 367, 368, 427-429, 472c-g,~d,~f, 473, 510i-k, 511d-g,~b,~c, 512b,d,~a-~d, 513.

Łączna powierzchnia otuliny wynosi 540,85 ha, w tym:
 

  ● grunty zalesione i niezalesione 526,17 ha
  ● grunty związane z gospodarką leśną 13,90 ha
  ● grunty nieleśne 0,78 ha

 

Dla rezerwatu przyrody „Dolina Rurzycy" określone zostały zadania ochronne na lata 2018 - 2019. Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Przyrody w Szczecinie z dnia 12 lutego 2018 r. w sprawie ustalenia zadań ochronnych dla rezerwatu przyrody "Dolina Rurzycy".

***
 

Rezerwat Przyrody Wielkopolska Dolina Rurzycy

Rezerwat położony jest w województwie wielkopolskim, powiatach pilskim i złotowskim, gminach Szydłowo i Złotów, na gruntach Nadleśnictw Płytnica i Jastrowie oraz gruntach innej własności. Uznany został Rozporządzeniem Nr 30/08 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 7 listopada 2008 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (D. U. Woj. Wielkopolskiego Nr 206, poz. 3351).
Łączna powierzchnia rezerwatu wynosi 896,06 ha, w tym na gruntach Nadleśnictwa Płytnica 453,71 ha. W Nadleśnictwie Płytnica obejmuje fragmenty leśnictw: Piaski, Wrzosy i Głowaczewo, oddziały: 32a-f,h-m,~a,~c-~m, 128a-f,~a,~c-~h, 171a-k,~c, 172, 235c-j,~f, 236, 291c, 292a-f,~a,~c-~f, 360d-g, ~g, 361d-g,~g, 362b-k,~b-~d, 424b-l,~d, 425a,d-j,~a-~f, 470b-h, 471a-g,~a,~c-~f, 506c-h, 507b-g, ~g-~i, 508a-g,~a,~c, 533a-j,~b,~c,~f, 534, 562f-h, 563h,i,~d, 564a-f,~b, ~d,587a-h,~a,~c,~d, 588.

Udział poszczególnych kategorii gruntów przedstawia się następująco:
 

  ● grunty zalesione i niezalesione 421,58 ha
  ● grunty związane z gospodarką leśną 10,65 ha
  ● grunty nieleśne 21,48 ha


Ponadto w zasięgu Nadleśnictwa Płytnica „Wielkopolska Dolina Rurzycy" obejmuje 6,99 ha wód płynących Wielkopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Poznaniu.
Rezerwat utworzono w celu zachowania cennych zbiorowisk roślinnych, rzadkich i chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów oraz unikatowych krajobrazów przyrody wraz z urozmaiconą rzeźbą terenu, tj. naturalnych lasów rosnących na stromych zboczach, czystych jezior tworzących długie ciągi rynien oraz pagórkowatego terenu z meandrującą rzeką w głębokiej dolinie.
Według Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie rodzajów, typów i podtypów rezerwatów przyrody, rezerwat został zaliczony do:

I. Rodzaj rezerwatu - krajobrazowy (K);

II. Typ i podtyp rezerwatu:
a) ze względu na dominujący przedmiot ochrony:
- typ: krajobrazów (PKr);
- podtyp: krajobrazów naturalnych (kn);
3. FORMY OCHRONY PRZYRODY
b) ze względu na główny typ ekosystemu:
- typ: różnych ekosystemów (EE);
- podtyp: mozaiki różnych ekosystemów (me).
 

Brak aktualnych zadań ochronnych dla Rezerwatu Przyrody „Wielkopolska Dolina Rurzycy".

 

 


Użytki ekologiczne

Użytkami ekologicznymi są zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej – naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce, siedliska przyrodnicze oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, ich ostoje oraz miejsca rozmnażania lub miejsca sezonowego przebywania.

W Nadleśnictwie Płytnica uchwałami odpowiednich rad gmin uznano 11 użytków ekologicznych (29 pododdziałów) o łącznej powierzchni 53,82 ha.

Lp.

Położenie

Pow (ha)

Podstawa prawna utworzenia, opis obiektu, walory przyrodnicze

 

oddział pododdział

gmina leśnictwo

 
 

1

76g

Wałcz, Maliny

0,33

Uchwała Nr XXVIII/144/08 Rady Gminy w Wałczu z dnia 28 października 2008 r.
Ekosystem torfowisk, stanowisko rzadkich i chronionych roślin mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej.

 

76i

2,68

 

2

396g

Wałcz, Czechyń

1,02

Uchwała Nr XXVIII/145/08 Rady Gminy w Wałczu z dnia 28 października 2008 r.
Ekosystem torfowiska mszarnego, stanowisko rzadkich i chronionych roślin mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej.

 
 

3

323k

Wałcz, Czechyń

5,78

Uchwała Nr XXVIII/146/08 Rady Gminy w Wałczu z dnia 28 października 2008 r.
Ekosystem torfowiska mszarnego, stanowisko rzadkich i chronionych roślin mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej.

 

324i

0,85

 

380a

1,93

 

4

395i

Wałcz, Czechyń

4,73

Uchwała Nr XXVIII/147/08 Rady Gminy w Wałczu z dnia 28 października 2008 r.
Ekosystem torfowiska mszarnego, stanowisko rzadkich i chronionych roślin mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej.

 
 

5

80h

Wałcz, Maliny

2,03

Uchwała Nr XXVIII/148/08 Rady Gminy w Wałczu z dnia 28 października 2008 r.
Ekosystem torfowisk, stanowiska rzadkich i chronionych roślin mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej.

 

80i

5,06

 

80r

2,89

 

80s

2,60

 

6

383g

Wałcz, Ostrowiec

0,47

Uchwała Nr XXVIII/149/08 Rady Gminy w Wałczu z dnia 28 października 2008 r.
Ekosystem torfowiska mszarnego, stanowisko rzadkich i chronionych roślin mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej.

 
 

7

377b

Wałcz, Czechyń

4,45

Uchwała Nr XXVIII/150/08 Rady Gminy w Wałczu z dnia 28 października 2008 r.
Ekosystem torfowiska mszarnego, stanowisko rzadkich i chronionych roślin mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej.

 
 

8

78j

Wałcz, Maliny

0,36

Uchwała Nr XXVIII/151/08 Rady Gminy w Wałczu z dnia 28 października 2008 r.
Ekosystem torfowiska i śródleśnego oczka wodnego, stanowisko rzadkich i chronionych roślin mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej.

 
 

9

319j

Wałcz, Czechyń

0,80

Uchwała Nr XXVIII/152/08 Rady Gminy w Wałczu z dnia 28 października 2008 r.
Ekosystem torfowiska, stanowisko rzadkich i chronionych roślin mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej.

 

320k

1,96

 

321h

2,28

 

322j

1,05

 

375d

1,49

 

 

10

258k

Wałcz, Czechyń

1,53

Uchwała Nr XIII/59/2011 Rady Gminy w Wałczu z dnia 29 listopada 2011 r.
„UROCZYSKO OSTROWIECKIE"
Ochrona podmokłych pastwisk i nieużytków okresowo zalewanych wodami położonych w monokulturach sosnowych, będących miejscem występowania chronionych roślin i zwierząt oraz mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej.

 

258n

1,31

 

259f

0,26

 

259g

2,44

 

259m

0,27

 

259n

1,10

 

314b

0,38

 

315c

0,77

 

315k

0,75

 

11

628g

Szydłowo, Struga

2,25

Uchwała Nr XXIV/133/08 Rady Gminy Szydłowo z dnia 28 sierpnia 2008 r.(zmiana: Uchwała Nr XLIV/312/10 z dnia 03.09.2010 r.)
„UROCZYSKO KRĘPSKO"
Ochrona populacji roślin rzadkich i chronionych związanych z terenami podmokłymi z elementami torfowiska przejściowego.

 
 

Polecane artykuły Polecane artykuły

Powrót

Ochrona lasu

Ochrona lasu

Ochrona lasu jest dziedziną nauki wykorzystującą praktyczną wiedzę leśną o sposobach, środkach i czynnościach mających na celu zapewnienie lasom bezpieczeństwa i stworzenia warunków do prawidłowego wzrostu i rozwoju. Zadaniem ochrony lasu, poza dokładnym poznaniem czynników chorobotwórczych, jest badanie przyczyn powstawania chorób lasu, opracowywanie sposobów likwidacji potencjalnych źródeł chorób lasu, prowadzenie profilaktyki i terapii leśnej.

Zagrożenia dla lasu możemy podzielić na:

•    Czynniki biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne);

Las jest stale zagrożony działaniem wielu szkodliwych owadów żerujących na liściach i w drewnie rosnących drzew.
Osłabione drzewa, które stały się celem ataków ze strony owadów i grzybów mogą w wyniku osłabionej odporności obumierać.
W dalszej kolejności martwe drewno jest zasiedlane przez kolejne grzyby patogeniczne i owady doprowadzające do jego uszkodzenia, co wyklucza możliwość wykorzystania takiego surowca w przemyśle.
Należy jednak pamiętać, że w lesie musi funkcjonować pewna ilość martwego drewna, które jest również miejscem rozwoju pożytecznych grzybów, owadów i mikroorganizmów, które są naszymi sprzymierzeńcami w walce o stan zdrowotny lasu.
Leśnicy tworzą miejsca, gdzie owady i grzyby mogą rozwijać się w martwym drewnie - ostoje ksylobiontów, czyli ostoje organizmów roślinnych i zwierzęcych związanych z rozkładającym się drewnem.
 Są to fragmenty drzewostanów, w których szczególnie są chronione drzewa martwe, ulegające naturalnemu procesowi rozkładu.
Zagrożenie dla lasu płynie również od znacznie większych jego mieszkańców takich jak jeleń, sarna czy dzik.
Zwierzęta te potrafią powodować bardzo poważne szkody w młodych uprawach leśnych szczególnie w okresie, gdy występuje niedobór w bazie pokarmowej, np. na przedwiośniu.
Zgryzanie pączków wierzchołkowych i osmykiwanie z kory młodych pędów przez jeleniowate, przyczynia się również do osłabienia odporności i obniżenia zdrowotności uszkodzonych drzew.
Zwierzęta doskonale wiedzą, że w pąkach i korze mogą znaleźć potrzebne im składniki pokarmowe i skrzętnie wykorzystują każdą okazję, aby uzupełnić ich braki.
Ochrona szczególnie młodych drzew przed jeleniami i sarnami jest bardzo mozolnym i długotrwałym procesem, w którym leśnicy wykorzystują różnego rodzaju środki zniechęcające zwierzęta do zgryzania młodych drzewek, jak również uniemożliwiające im wejście na teren gdzie został posadzony młody las.


   

•    Czynniki abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury);

Warunki atmosferyczne szczególnie te o dużym nasileniu i długotrwałym okresie oddziaływania również mogą powodować poważne straty w lesie.
Huraganowe wiatry potrafią doprowadzić do wywracania się całych połaci lasu, łamania gałęzi i drzew.
Obfite opady śniegu stanowią zagrożenia dla młodych drzewostanów, gdzie okiść śniegowa doprowadza do naginania młodych i wiotkich drzew pod ciężarem zalegającego na nich śniegu.
Wysokie i niskie temperatury niekorzystnie wpływają szczególnie na sadzonki posadzone w miejscu odnowienia lub zalesienia.
Długotrwała susza doprowadza do wysychania młodych sadzonek, a niskie temperatury przyczyniają się do ich przemarzania. 
Leśnicy nie mają możliwości wpływania na pogodę, ale mogą dostosować terminy prac hodowlanych tak, aby maksymalnie zabezpieczyć szczególnie młode pokolenie lasu przed skutkami oddziaływania czynników atmosferycznych.


•    Czynniki antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).

Zagrożenie dla lasu ze strony człowieka, czyli oddziaływanie antropogeniczne, może niekorzystnie wpływać na ekosystem leśny.
Może ono prowadzić do osłabienia drzewostanów, wzmożonego i masowego występowania chorób drzew i szkodliwych owadów, a nawet do ich zamierania.

Do podstawowych zagrożeń tego typu należą:

  • pożary lasu,
  • szkodnictwo leśne,
  • błędy gospodarki leśnej,

Duże monokulturowe połacie lasów iglastych położone w bezpośrednim sąsiedztwie infrastruktury drogowej i kolejowej narażone są na pożary, które stanowią jedno z największych zagrożeń dla ekosystemów leśnych.
Antropopresja również wpływa negatywnie na środowisko leśne, szczególnie w miejscach, które z powodu czynników biotycznych lub abiotycznych znacznie obniżyły jego zdrowotność.
Niekontrolowany ruch turystyczny może mieć negatywny wpływ na stan lasu, dlatego ważnym jest, aby go kanalizować poprzez wyznaczanie szlaków turystycznych, dróg udostępnionych dla ruchu pojazdów silnikowych, tworzenie legalnych pól i miejsc biwakowych, dających możliwość wypoczynku turystom przy jednoczesnej ochronie lasu.
Błędy gospodarki leśnej, to efekt niewłaściwego gospodarowania przez człowieka powodujący np. zakłócenie stosunków wodnych w ekosystemach leśnych, doprowadzanie do działania czynników erozyjnych na stromych zboczach i skarpach, błędy przy doborze odpowiednich gatunków drzew dla danego siedliska w procesie odnawiania lasu.   
Leśnicy muszą zachować szczególną czujność w dbałości o stan zdrowotny lasu.
Przeoczenie najmniejszych objawów mogących wskazywać na powstawanie zagrożeń, może nieść za sobą długotrwałe i nieodwracalne konsekwencje dla ekosystemów leśnych.
 

Czynniki biotyczne:


owady


zwierzęta

osmykiwanie młodych drzewek przez jeleniowate

***

Czynniki abiotyczne:


wiatrołomy

***

Czynniki antropogeniczne:


pożary lasu


zaśmiecanie lasu