Wydawca treści
Biegi na orientację
Lubisz biegać, ale znudziło ci się bicie rekordów prędkości? Spróbuj czegoś nowego. W biegach na orientacje równie ważna co sprawne nogi i płuca jest głowa.
O co chodzi w biegu na orientację? O jak najszybsze przebycie określonej trasy wyznaczonej punktami kontrolnymi. Którędy zawodnik pokona dystans pomiędzy kolejnymi punktami, zależy tylko od niego: jego sprawności poruszania się w terenie, zmysłu orientacji i strategii. Do pomocy ma - coraz bardziej zapomniane w dzisiejszych czasach nawigacji satelitarnych - mapę i kompas. Żeby ukończyć zawody, musi zaliczyć wszystkie punkty w odpowiedniej kolejności. Swoją obecność w tych miejscach potwierdza na karcie startowej lub, coraz częściej, na specjalnym chipie.
Historia z armią w tle
Biegi na orientację wywodzą się ze Skandynawii. Pierwsze zawody zorganizowano jeszcze w XIX w. w Norwegii. Początkowo dyscyplina cieszyła się niewielkim zainteresowaniem i startowali w niej głównie wojskowi. Dla cywilów, w czasach gdy sport nie był tak popularny, jak dziś, pokonanie dwudziestokilometrowych tras było zbyt wielkim wyzwaniem. Dopiero kiedy skrócono dystans orienteering stał się popularniejszy wśród amatorów. W latach trzydziestych XX w. rozegrano pierwsze zawody międzynarodowe, a po drugiej wojnie światowej biegi na orientację zaczęto uprawiać poza Skandynawią, w 1961 r. powstała Międzynarodowa Federacja Sportów na Orientację, a pięć lat później odbyły się pierwsze mistrzostwa świata.
Dziś ten sport wciąż najpopularniejszy jest w Europie. Nieco mniejszym zainteresowaniem cieszy się w Ameryce Północnej, Wschodniej Azji i Australii.
Chociaż jest dyscypliną olimpijską, nigdy nie znalazł się w programie igrzysk. I pewnie długo nie znajdzie. Biegów na orientację w zasadzie nie sposób pokazać w telewizji ze względu na zbyt rozległy teren rozgrywania zawodów. Z tego samego powodu oraz tego, że biegi zazwyczaj organizowane są w lesie, trudno oczekiwać tłumu kibiców. Pomimo tej niemedialności, popularność orienteeringu rośnie, a na największych zawodach startuje nawet 25 tys. biegaczy. To liczba porównywalna z frekwencją na największych maratonach na świecie.
O co w tym chodzi?
W biegu na orientację bardzo ważna jest mapa, ale nieco inna od tych używanych podczas leśnych wędrówek. Podstawowa różnica polega na tym, że lasy oznaczone są na niej różnymi odcieniami zieleni. Im ciemniejszy kolor, tym gęstszy las, a więc poruszanie się w nim trudniejsze. Takie oznaczenia pomagają zdecydować czy lepszym rozwiązaniem będzie bieg najkrótszą trasą przez gęstwinę, czy lepiej trochę nadłożyć drogi i pokonać trasę przez rzadsze zarośla.
Reszta oznaczeń przypomina te powszechnie używane. Niebieskie elementy to obiekty wodne: rzeki, strumienie, jeziora, bagna czy studnie. Brązowe poziomnice obrazują ukształtowanie terenu: góry, pagórki, muldy, jary itp. Czarne znaczki pokazują charakterystyczne obiekty, np. głazy, myśliwskie ambony czy np. jaskinie.
Skala map używanych w orienteeringu jest dużo mniejsza niż turystycznych, zwykle 1:15000 lub 1:10000 (1 cm na mapie odpowiada 150 lub 100 metrom w terenie), a w wypadku biegów sprinterskich - nawet mniej niż 1:5000. Oczywiście nie obejdzie się tez bez kompasu. To dzięki niemu można ustawić mapę względem północy, a także przemieszczać się pomiędzy punktami kontrolnymi na azymut.
Punkty kontrolne podczas biegu na orientację oznaczone są tzw. lampionami. To biało-pomarańczowy lub biało-czerwony znacznik w kształcie sześcianu. Każdy z punktów ma swój kod.
wyposażony jest też w perforator, za pomocą którego uczestnik oznacza kartę startową lub, coraz częściej, elektryczny czujnik, który rejestruje chip zawodnika.
Naturalnie w lesie
Najpopularniejszym biegiem na orientację jest bieg klasyczny (nazywany też długim). W równym stopniu sprawdza on techniki orientacji, co sprawność i wytrzymałość zawodnika. Pokonanie trasy zajmuje zwycięzcom około 75-90 minut. Biegi średniodystansowe nastawione są przede wszystkim na dobrą nawigację. Najlepsi kończą je mniej więcej w pół godziny. W biegu sztafetowym wygrywa ta - najczęściej trzyosobowa - drużyna, której zawodnicy po kolei zaliczą jak najszybciej i bezbłędnie swoje trasy. Organizuje się także biegi sprinterskie, nocne, długodystansowe czy punktowe, w których trzeba w określonym czasie zaliczyć jak najwięcej punktów kontrolnych.
Naturalnym terenem do uprawiania biegów na orientację są lasy. Dlatego też Lasy Państwowe postanowiły przyjść z pomocą miłośnikom tej dyscypliny. W 2011 r. Ogólnopolski Komitet Organizacyjny Biegu na Orientację Leśników przedstawił koncepcję Zielonego Punktu Kontrolnego. Chodzi o zainstalowanie w lasach lub parkach stałych punktów kontrolnych, które umożliwiłyby bieg w dowolnym czasie. Takie standaryzowane punkty mają logo właściciela, zarządcy terenu lub sponsora, plakietki z symbolem orienteeringu, kasownik (perforator) kart kontrolnych oraz kod kreskowy umożliwiający elektroniczne potwierdzenie obecności zawodnika. Do tego zarządcy terenu przygotowują znormalizowane mapy do orienteeringu, które uczestnicy biegu będą np. mogli ściągnąć z internetu.
Do tej pory powstało ponad czterdzieści projektów Zielonych Punktów Kontrolnych w Lasach Państwowych. Są takie na terenie nadleśnictw: Krynki, Bytów, Przedborów, Olsztynek, Wieruszów, Maskulińskie, Spychowo, Brynek, Gdańsk, Mielec, Strzebielino, Hajnówka, Lipka, Woziwoda, Miękinia, Elbląg, Dojlidy, Solec Kujawski, Supraśl, Krasnystaw i Augustów. Ich wykaz można znaleźć na stronie www.zielonypunktkontrolny.pl.
Najnowsze aktualności
Polecane artykuły
Rezerwaty przyrody
Rezerwaty przyrody
foto.Wojciech Ostapowicz
foto. Wojciech Ostapowicz
foto. Wojciech Ostapowicz
foto. Wojciech Ostapowicz
foto. Wojciech Ostapowicz
foto. Wojciech Ostapowicz
foto. Wojciech Ostapowicz
Rezerwat przyrody obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi.
***
Rezerwat Przyrody Smolary
Rezerwat położony jest w województwie wielkopolskim, powiecie pilskim, gminie Szydłowo, leśnictwie Głowaczewo w oddziałach 565, 566, 589, 590, 591.
Uznany został Zarządzeniem Ministra OŚZNiL z dnia 26.11.1990 r. (MP z 1990 Nr 48, poz. 366) oraz Obwieszczeniem Wojewody Wielkopolskiego z dnia 04.10.2001 r. w sprawie ogłoszenia wykazu rezerwatów przyrody utworzonych do dnia 31.12.1998 r. (D.U. Woj. Wielkopolskiego Nr 123, poz. 2401).
Powierzchnia rezerwatu wynosi 143,11 ha, w tym:
| ● grunty zalesione i niezalesione | 124,61 ha |
| ● grunty związane z gospodarką leśną | 3,47 ha |
| ● grunty nieleśne | 15,03 ha |
Wiele osobliwości florystycznych czyni ten rezerwat atrakcyjnym dla badań naukowych.
Celem ochrony jest zachowanie naturalnej roślinności torfowiskowej mechowisk, obfitującej w rzadkie gatunki mszaków.
W krajowym systemie ochrony przyrody jest to jeden z ciekawszych rezerwatów na Pomorzu.
Występują tu fitocenozy bardzo rzadkie w skali całego kraju, zagrożone wyginięciem, bądź godne ochrony ze względu na występowanie w nich licznych osobliwości florystycznych.
Jest tu przykład rozwijającego się dynamicznie w basenie pojeziernym torfowiska, które głównie jest opanowane przez mszaki, torfowce i wątrobowce.
Według Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie rodzajów, typów i podtypów rezerwatów przyrody (Dz. U. Nr 60, poz. 533), rezerwat został zaliczony do:
I. Rodzaj rezerwatu - torfowiskowy (T);
II. Typ i podtyp rezerwatu:
a) ze względu na dominujący przedmiot ochrony:
- typ: biocenotyczny i fizjocenotyczny (PBf);
- podtyp: biocenoz naturalnych i półnaturalnych (bp);
b) ze względu na główny typ ekosystemu:
- typ: torfowiskowy (bagienny) (ET);
- podtyp: torfowisk przejściowych (tp).
Dla rezerwatu określone zostały zadania ochronne na lata 2015-2020. Zarządzenie Nr 35/2015 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu z dnia 31 grudnia 2015 r. w sprawie ustanowienia zadań ochronnych dla rezerwatu przyrody „Smolary".
***
Rezerwat Przyrody Dolina Rurzycy
Rezerwat położony jest w województwie zachodniopomorskim, powiecie wałeckim, gminie Wałcz, na gruntach Nadleśnictwa Płytnica oraz gruntach innej własności (ANR i ZZMiUW). Uznany został Rozporządzeniem Nr 13/2005 Woj. Zachodniopomorskiego z dnia 14 lipca 2005 r. (D.U. Woj. Zachodniopomorskiego Nr 59, poz. 1325).
Łączna powierzchnia rezerwatu wynosi 554,68 ha, w tym na gruntach Nadleśnictwa Płytnica 340,20 ha. W Nadleśnictwie Płytnica obejmuje fragmenty leśnictw Piaski, Głowaczewo i Wrzosy, oddziały: 33, 129, 130a,b,d-g,i,~a-~c, 173, 174a,b,~a,~b, 237, 238, 293, 363, 364, 365a-d,~c,~d, 366a-i,~f-~i, 426, 472a,b,h, ~a-~c, 509, 510a-h,~a,~b, 511a-c,~a, 512a,c,~f,~g.
Udział poszczególnych kategorii gruntów przedstawia się następująco:
| ● grunty zalesione i niezalesione | 326,41 ha |
| ● grunty związane z gospodarką leśną | 6,06 ha |
| ● grunty nieleśne | 7,73 ha |
Ponadto rezerwat obejmuje jeziora: Krępsko Górne, Krępsko Średnie i Dąb o łącznej powierzchni 205,68 ha (grunty ANR) oraz część rzeki Rurzyca o powierzchni 8,80 ha (grunty ZZMiUW).
Według Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie rodzajów, typów i podtypów rezerwatów przyrody (Dz. U. Nr 60, poz. 533), rezerwat został zaliczony do:
I. Rodzaj rezerwatu - krajobrazowy (K);
II. Typ i podtyp rezerwatu:
a) ze względu na dominujący przedmiot ochrony:
- typ: krajobrazów (PKr);
- podtyp: krajobrazów naturalnych (kn);
b) ze względu na główny typ ekosystemu:
- typ: różnych ekosystemów (EE);
- podtyp: mozaiki różnych ekosystemów (me).
Rezerwat utworzono w celu zachowania cennych zbiorowisk roślinnych, rzadkich i chronionych gatunków roślin i zwierząt oraz unikatowych krajobrazów przyrody wraz z urozmaiconą rzeźbą terenu, tj. naturalnych lasów rosnących na stromych zboczach, czystych jezior tworzących długie ciągi rynien oraz pagórkowatego terenu z meandrującą rzeką w głębokiej dolinie.
W celu zabezpieczenia rezerwatu przed zagrożeniami zewnętrznymi wyznaczono otulinę, która zlokalizowana jest w następujących oddziałach: 34, 41, 42, 130c,h,~d-~g, 131, 174c-j,~c,~d, 175, 239, 294, 295, 365f,g,~a,~b, 366j-l,~a-~d, 367, 368, 427-429, 472c-g,~d,~f, 473, 510i-k, 511d-g,~b,~c, 512b,d,~a-~d, 513.
Łączna powierzchnia otuliny wynosi 540,85 ha, w tym:
| ● grunty zalesione i niezalesione | 526,17 ha |
| ● grunty związane z gospodarką leśną | 13,90 ha |
| ● grunty nieleśne | 0,78 ha |
Dla rezerwatu przyrody „Dolina Rurzycy" określone zostały zadania ochronne na lata 2018 - 2019. Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Przyrody w Szczecinie z dnia 12 lutego 2018 r. w sprawie ustalenia zadań ochronnych dla rezerwatu przyrody "Dolina Rurzycy".
***
Rezerwat Przyrody Wielkopolska Dolina Rurzycy
Rezerwat położony jest w województwie wielkopolskim, powiatach pilskim i złotowskim, gminach Szydłowo i Złotów, na gruntach Nadleśnictw Płytnica i Jastrowie oraz gruntach innej własności. Uznany został Rozporządzeniem Nr 30/08 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 7 listopada 2008 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (D. U. Woj. Wielkopolskiego Nr 206, poz. 3351).
Łączna powierzchnia rezerwatu wynosi 896,06 ha, w tym na gruntach Nadleśnictwa Płytnica 453,71 ha. W Nadleśnictwie Płytnica obejmuje fragmenty leśnictw: Piaski, Wrzosy i Głowaczewo, oddziały: 32a-f,h-m,~a,~c-~m, 128a-f,~a,~c-~h, 171a-k,~c, 172, 235c-j,~f, 236, 291c, 292a-f,~a,~c-~f, 360d-g, ~g, 361d-g,~g, 362b-k,~b-~d, 424b-l,~d, 425a,d-j,~a-~f, 470b-h, 471a-g,~a,~c-~f, 506c-h, 507b-g, ~g-~i, 508a-g,~a,~c, 533a-j,~b,~c,~f, 534, 562f-h, 563h,i,~d, 564a-f,~b, ~d,587a-h,~a,~c,~d, 588.
Udział poszczególnych kategorii gruntów przedstawia się następująco:
| ● grunty zalesione i niezalesione | 421,58 ha |
| ● grunty związane z gospodarką leśną | 10,65 ha |
| ● grunty nieleśne | 21,48 ha |
Ponadto w zasięgu Nadleśnictwa Płytnica „Wielkopolska Dolina Rurzycy" obejmuje 6,99 ha wód płynących Wielkopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Poznaniu.
Rezerwat utworzono w celu zachowania cennych zbiorowisk roślinnych, rzadkich i chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów oraz unikatowych krajobrazów przyrody wraz z urozmaiconą rzeźbą terenu, tj. naturalnych lasów rosnących na stromych zboczach, czystych jezior tworzących długie ciągi rynien oraz pagórkowatego terenu z meandrującą rzeką w głębokiej dolinie.
Według Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie rodzajów, typów i podtypów rezerwatów przyrody, rezerwat został zaliczony do:
I. Rodzaj rezerwatu - krajobrazowy (K);
II. Typ i podtyp rezerwatu:
a) ze względu na dominujący przedmiot ochrony:
- typ: krajobrazów (PKr);
- podtyp: krajobrazów naturalnych (kn);
3. FORMY OCHRONY PRZYRODY
b) ze względu na główny typ ekosystemu:
- typ: różnych ekosystemów (EE);
- podtyp: mozaiki różnych ekosystemów (me).
Brak aktualnych zadań ochronnych dla Rezerwatu Przyrody „Wielkopolska Dolina Rurzycy".